بررسی و مقایسه الگوهای ارتباطی خانواده، نظارت والدین و ساختار خانواده در نوجوانان پسر بزهکار و غیر بزهکار

بزهکاری نوجوانان با آثار منفی روانی، اقتصادی و اجتماعی خود، از عمده ترین نگرانی های متخصصان بوده است و توجه فراوانی را به خود جلب کرده است. در مورد ارتکاب رفتارهای بزهکارانه توسط نوجوانان علل مختلفی مطرح شده اند که از مهم ترین آن ها، می توان به عوامل خانوادگی اشاره کرد. این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه الگوهای ارتباطی خانواده، نظارت والدین و ساختار خانواده در دو گروه بزهکار و عادی انجام شده است. همچنین رابطه متقابل این عوامل با یکدیگر مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش مقطعی 96 نفر از نوجوانان بزهکار و 91 نفر از نوجوان غیربزهکار در تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های الگوهای ارتباطی خانواده، نظارت والدین، و ساختار خانواده را تکمیل کردند. داده ها به کمک آزمون t برای گروه های مستقل و آزمون خی دو تحلیل شدند. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از روش همسانی درونی و بازآزمایی مورد تایید قرار گرفت. با توجه به نتایج آزمون t برای گروه های مستقل دو گروه از نظر نظارت والدین تفاوت معنی داری را نشان دادند(05/0p<)، هرچند تفاوت بین دو گروه از نظر الگوهای ارتباطی خانواده معنی دار به دست نیامد. همچنین نتایج آزمون خی دو نیز نشان داد که بین دو گروه بزهکار و غیر بزهکار از نظر ساختار خانواده تفاوت معنی داری وجود دارد(001/0p<). به علاوه نوجوانان متعلق به خانواده های گسسته در مقایسه با نوجوانان خانواده های پیوسته نظارت کمتری را از سوی والدین خود گزارش کردند(001/0p<). نتایج این پژوهش به جز در مورد متغیر الگوهای ارتباطی خانواده، همسو با یافته های پژوهش های قبلی بود و نشان داد که آشفتگی در ساختار خانواده و نظارت ضعیف والدین نقشی مهم در پدیده بزهکاری دارند. لذا توجه به این عوامل به عنوان عوامل زمینه ساز بزهکاری ضروری به نظر می رسد